Het geheime oorlogsdagboek van Riet Hoogland

Het geheime oorlogsdagboek van Riet Hoogland

Het oorlogsdagboek van Riet Hoogland is het verhaal van een jonge vrouw uit Enschede die tijdens de bezetting op haar 21ste wordt opgesloten in de Duitse gevangenis ‘het Oranjehotel’ in Scheveningen. Zes maanden zit ze er vast, onder streng toezicht van Duitse cipiers en SS’ers. 

De film is gebaseerd op het dagboek dat Riet tijdens haar gevangenschap in het diepste geheim bijhield, en na meer dan 70 jaar is teruggevonden. Het is een uniek document, niet eerder werd zo’n persoonlijk verslag over het dagelijks leven in de gevangenis gepubliceerd. Het dagboek vertelt het verhaal van een jonge vrouw, die -soms naïef- blijft vechten tegen de bezetter, binnen de gevangenismuren doorgaat met verzetswerk en ondertussen ontdekt dat ze lesbisch is. 

Hoogland maakt veel indruk op de andere vrouwen in haar barak, en ook op de Duitse bewaaksters. Ze krijgt een erebaantje, gangloper, en mag helpen met het uitdelen van eten. Een unieke kans om dagelijks in contact te komen met de andere vrouwen en hen te helpen met de smokkel van boodschappen tussen de verschillende cellen. Op deze manier helpt ze leden van het verzet hun verhaal op elkaar af te stemmen en om de Duitsers tijdens de verhoren te kunnen misleiden.

Haar dagboek houdt ze bij op kleine stukjes wc-papier, bij haar vrijlating weet ze de propjes papier in de baleinen van haar korset naar buiten te smokkelen. Het is dan zomer 1941, en in Amsterdam werkt ze haar aantekeningen en herinneringen uit tot een manuscript. Het boek zal echter nooit verschijnen en verdwijnt in de vergetelheid. Tot nu. 

Onder de indruk van haar manuscript zijn de makers van de documentaire in de afgelopen anderhalf jaar diep in het leven van Riet Hoogland gedoken. Haar manuscript geeft een zeer gedetailleerd verslag van het gevangenisregime, de verhoudingen tussen de verschillende vrouwen op de gang, haar worsteling met haar seksualiteit, het sadisme van de bewaaksters en het verzet dat ze pleegt.

Wanneer de makers verder zoeken blijkt dat Riet na de oorlog -teleurgesteld- naar Nieuw-Zeeland emigreert, en met amper 100 gulden een nieuw leven opbouwt. Aan de andere kant van de wereld zoekt ze vrijheid als lesbienne, maar laat ze zich in het conservatieve land opnieuw ‘opsluiten’.

In 1970 is Riet Hoogland in Auckland overleden, alleen en nog maar 49 jaar oud. Weinigen kennen haar bijzondere verhaal, op één uitzondering na, zo ontdekken de makers. Zij vertelt het verhaal van de ‘geheime’ liefde tussen twee vrouwen.

 
Het geheime oorlogsdagboek van Riet Hoogland
Donderdag 5 september, 20.25-21.15 uur, NPO 2
Herhaling vrijdag 6 september, 09.13 uur, NPO 2 en zaterdag 7 september, 11.20 uur, NPO 1
Deel dit artikel