Evenementen
04-04-2023
Op 4 mei herdenkt Nederland de slachtoffers die vielen bij gewapende conflicten sinds het begin van de Tweede Wereldoorlog en op 5 mei vieren we de vrijheid. De NOS besteedt er uitgebreid aandacht aan. Hieronder een overzicht.
Donderdag 4 mei
NOS NATIONALE HERDENKING 2023
De Nationale Herdenking begint traditiegetrouw in de Nieuwe Kerk in Amsterdam, waar in aanwezigheid van koning Willem-Alexander en koningin Máxima dit keer schrijver Marcel Möring de 4 mei-voordracht voor z’n rekening neemt.
Televisie
In de uitzending wordt geschakeld naar Aalten, nabij de plek waar in de oorlog bij een represaillemaatregel van de nazi’s 46 verzetsstrijders werden geëxecuteerd. Dat verhaal staat centraal in de NOS-documentaire die later op de avond wordt uitgezonden op NPO 2. Annechien Steenhuizen praat in Aalten met de directeur van het Nationaal Onderduikmuseum in die plaats over het relatief grote aantal (Joodse) onderduikers die daar onderdak vonden.
De bijeenkomst in de Nieuwe Kerk wordt op alle drie de publieke zenders gevolgd door de kranslegging bij het Nationaal Monument op de Dam, waarna twee minuten stilte in acht worden genomen. Sprekers op de Dam zijn presentator Dieuwertje Blok en de 17-jarige Loewana Weiss uit Enschede. Het commentaar bij de bijeenkomst in de Nieuwe Kerk en de herdenking op de Dam is in handen van Jeroen Overbeek.
18.44-20.30 uur, NPO 1 en in gebarentaal via NPO 1 Extra
19.50-20.45 uur, NPO 2 en BVN
19.50-20.30 uur, NPO 3
Radio
Ook op NPO Radio 1 wijdt de NOS een rechtstreeks uitzending aan de Nationale Herdenking. Presentator Sander van Hoorn heeft drie gasten in de studio: Jeroen Saris, voorzitter van de Werkgroep Herkenning, en zoon van de leider van het Studentenfront van de NSB; Ria Rottier, auteur van het boek ‘Over gewone mensen in een ongewone tijd’, over haar vader die in de oorlog koos voor de Duitse kant; en Bertine Mitima, onderzoeker en adviseur bij Arq Nationaal Psychotrauma Centrum, dat mensen, organisaties en samenlevingen helpt die kampen met de psychosociale impact van ingrijpende gebeurtenissen zoals oorlog.
Verslaggever Jozephine Trehy is in De Nieuwe Kerk in Amsterdam en op De Dam om verslag te doen van de kerkdienst en aansluitend de 2 minuten stilte. Verslaggever Roel Pauw heeft een reportage gemaakt met de 94-jarige Dirkje Roelofsen. Zij legt samen met haar kleindochter een krans op De Dam namens alle vrouwen die geen erkenning kregen voor hun daden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Verslaggever Danny Simons is in het land, bij een voorstelling van Theater Na De Dam.
18.30-20.30 uur, NPO Radio 1
NOS JEUGDJOURNAAL EXTRA: HERDENKEN
In de NOS Jeugdjournaal 4 mei-special worden kinderen meegenomen door NOS Jeugdjournaal-verslaggevers Joanke Dijkstra en Bart Tuinman. Dit jaar onder meer aandacht voor de oorsprong van 4 mei: hoe is de Nationale Herdenking ooit begonnen? Een uitzending over de Tweede Wereldoorlog en de vervolging van Joden en andere bevolkingsgroepen door nazi-Duitsland.
Joanke en Bart nemen de kijkers mee op hun verslag langs belangrijke plekken in ons land en daarbuiten. Verder spreken kinderen zich uit over oorlog toen en nu, en over het belang van herdenken.
19.20-19.45 uur, NPO Zapp en BVN
NOS DE 46 VAN RADEMAKERSBROEK, EEN VERGETEN REPRESAILLE
Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog stuiten vier militairen van de Wehrmacht in de Achterhoek op een boerderij waarin zich leden van de verzetsgroep De Bark schuilhouden. In de paniek die daarna ontstaat ziet het verzet geen andere optie dan de Duitsers te doden. Uit wraak besluiten de nazi’s 46 verzetslieden uit het hele land te executeren. Ze worden uit gevangenis De Kruisberg in Doetinchem gehaald, naar het Rademakersbroek in Varsseveld gebracht en daar – vier weken voordat de omgeving wordt bevrijd – op een akker doodgeschoten.
In de documentaire komen onder andere nabestaanden van de gefusilleerde verzetsmensen en van leden van verzetsgroep De Bark aan het woord, alsook getuigen van de executie.
20.45-21.26 uur, NPO 2 en BVN
NOS VUUR VAN DE VRIJHEID 2023
Het vuur van de Vrijheid markeert de overgang van 4 naar 5 mei, van herdenken naar het vieren van de vrijheid. Vanuit Hotel De Wereld en op het 5 Mei Plein in Wageningen presenteert Winfried Baijens een rechtstreeks programma dat is gemaakt door de NOS, Theater na de Dam en Wageningen45. Onder anderen Louis d’Or-winnaar Emmanuel Ohene Boafo, Maarten Heijmans, Joost Prinsen, Marieke Lucas Rijneveld, The Jordan, Berget Lewis en Sosha Duysker brengen muziek, teksten en poëzie over oorlog en herdenken en wat het betekent om je in te zetten voor vrijheid.
Na het theaterprogramma wordt het Vrijheidsvuur ontstoken en vertrekken de estafettelopers die het vuur verspreiden over de provincies.
23.12-24.17 uur, NPO 1 en BVN
Vrijdag 5 mei
NOS START BEVRIJDINGSDAG 2023
Live uitzending rond de 5 mei-lezing in het Provinciehuis van Overijssel in Zwolle. De lezing wordt dit jaar voorgedragen door Herman van Rompuy, oud-premier van België en tussen 2010 en 2014 voorzitter van de Europese Raad. Aansluitend ontsteekt minister-president Rutte samen met Ambassadeur van de Vrijheid Froukje het Bevrijdingsvuur op het Bevrijdingsfestival Overijssel als startsein voor de Bevrijdingsfestivals en alle andere festiviteiten in het land.
Overijssel staat dit jaar centraal in de viering van Bevrijdingsdag; daarom zijn er ook reportages te zien over de bevrijding van Zwolle en over de zogeheten Stolpersteine in die stad. Stolpersteine, of struikelstenen, zijn steentjes die worden gelegd in de stoep voor de laatste woning van iemand die tijdens de Tweede Wereldoorlog slachtoffer geworden is van de nazi’s.
De uitzending wordt gepresenteerd door Saïda Maggé.
12.00-13.05 uur, NPO 1, BVN en in gebarentaal via NPO 1 Extra
NOS BEVRIJDINGSDAG 2023
Rechtstreekse registratie van het 5 mei-concert op de Amstel bij de Magere Brug in Amsterdam, dat wordt gepresenteerd door Dieuwertje Blok en Soy Kroon. In aanwezigheid van koning Willem-Alexander en koningin Máxima en onder begeleiding van het Orkest Koninklijke Landmacht treedt daar een keur aan artiesten op, onder wie Trijntje Oosterhuis, Jenny Arean, Wibi Soerjadi, Claude, Tabitha, Alain Clark met zijn vader Dane Clark en de 14-jarige violiste Adinda van Delft. Ook is er een dansoptreden van de Syrië afkomstige balletdanser en choreograaf Ahmad Joudeh. Simone Weimans presenteert de uitzending en praat met een aantal van de artiesten.
Ook wordt geschakeld met Evita Mack-nack op het Bevrijdingsfestival in Zwolle voor een uitgebreide indruk van die festivals overal in het land. Daarnaast is er aandacht voor enkele ambassadeurs van de vrijheid die met heli’s de concerten afreizen. Verder is een impressie te zien van Bevrijdingsdag met onder meer het ontsteken van het Vuur van de Vrijheid door premier Rutte in Zwolle.
20.32-22.12 uur, NPO 1, BVN en in gebarentaal via NPO 1 Extra
NOS ARTIESTEN VOOR DE VRIJHEID 2023
Rechtstreeks programma vanaf het Bevrijdingsfestival in Zwolle. Presentator Evita Mac-nack praat er met artiesten die er die dag hebben opgetreden en blikt terug op de Bevrijdingsfestivals in de rest van het land. We reizen van festival naar festival met de Ambassadeurs voor de Vrijheid: dit jaar Tabitha, Froukje en MEAU. We sluiten of met livemuziek vanaf het festivalterrein in Zwolle.
22.12-22.41 uur, NPO 3