Nieuws
03-02-2020
Het NOS Jeugdjournaal is niet alleen populair op tv, ook op andere platforms worden onderwerpen goed bekeken. Losse items uit de televisie-uitzendingen zijn afzonderlijk terug te zien op de programma-website en op YouTube. Daar gaan we zorgvuldig mee om. Dat we daar soms met een nóg scherpere blik naar moeten kijken, bleek afgelopen week na de berichtgeving over de Auschwitz-herdenking.
In de televisie-uitzending van maandag 27 januari 2020 was het onderwerp ‘opgeknipt’ in twee delen. In deel 1 lieten we de plechtigheid zien en kwamen de Poolse president en een nabestaande aan het woord. Aansluitend vertelden we dat Hitler in de jaren 40-45 vooral Joden liet oppakken en naar Auschwitz liet vervoeren om ze daar te laten vermoorden.
De presentatrice in de studio vervolgde: “Auschwitz was het grootste en meest beruchte kamp uit de Tweede Wereldoorlog. Naar schatting zijn er 1,1 miljoen mensen vermoord. Een onvoorstelbaar aantal, waardoor Auschwitz het symbool is geworden van de gruwelijke gebeurtenissen uit die tijd.”
Het tweede filmpje vertelt in een notendop over het leven van kinderen in Auschwitz en de ontberingen die zij moesten ondergaan, en meldt nogmaals dat hier vele honderdduizenden “mensen” de dood vonden in de gaskamers. Het eindigt met de vaststelling dat Auschwitz tegenwoordig een museum is.
De online redactie van het NOS Jeugdjournaal koos ervoor het eerste item niet te publiceren, maar het tweede uitgebreidere filmpje – over het kamp – komt op de website en ook op het YouTube-kanaal van het NOS Jeugdjournaal. Omdat het eerste inleidende filmpje nu ontbreekt, mist in de voice-over de relevante informatie, dat in Auschwitz met name Joden (en Roma en Sinti) zijn vermoord. Wel bevat het artikel een verwijzing naar een speciale Jeugdjournaal-site over de bevrijding.
Sommige kijkers hebben er aanstoot aan genomen dat in de tekst van deze tweede video wordt gesproken over “mensen”. Er wordt zelfs gesuggereerd dat het NOS Jeugdjournaal bewust informatie heeft achtergehouden en Joden, Roma en Sinti expres niet heeft willen benoemen. Daar was geen sprake van. In eerdere onderwerpen, nog enkele dagen voor de officiële herdenking, zijn Joden, Sinti en Roma in een ander onderwerp over de vervolging wel expliciet vermeld. En ook de bewuste maandag, in het eerste herdenkingsfilmpje op tv, werden Joden ook nadrukkelijk genoemd, evenals in vele andere NOS-publicaties.
Na de klachten hierover heeft de redactie de video’s op de website en op YouTube aangepast. Met als belangrijkste overweging dat een informatief filmpje over zo’n belangwekkend onderwerp volledig moet zijn. Extra van belang omdat het op YouTube nog in lengte van jaren door kinderen zal worden bekeken. De redactie heeft ervan geleerd extra voorzichtig te zijn met het ‘opgedeeld’ publiceren van filmpjes die eigenlijk één geheel vormen.
Ronald Bartlema
Chef NOS Jeugdjournaal