Februaristaking 75 jaar geleden

Op 25 februari is het precies 75 jaar geleden dat de Februaristaking uitbrak; in bezet Europa het enige openlijke en massale protest tegen de anti-Joodse maatregelen van de nazi’s. De NOS besteedt er met twee rechtstreekse programma’s aandacht aan.

De aanloop
Het broeide al langer, in het Amsterdam van de eerste oorlogswinter. Bij een confrontatie tussen een communistische en een NSB-knokploeg op 11 februari 1941 kwam een NSB’er om het leven. Een dag later drong de Grüne Polizei de Joodse ijssalon ‘Koco’ binnen, wat uitliep op een botsing met een knokploeg die bestond uit Joodse en niet-Joodse buurtbewoners.

Voor de Duitse bezetter was de maat vol: op 22 en 23 februari werden de eerste grote razzia’s onder Joodse Amsterdammers gehouden. Ruim vierhonderd Joodse mannen werden opgepakt, wat leidde tot grote verontwaardiging onder veel Amsterdammers.

De staking
De illegale Communistische Partij Nederland riep op tot een staking die begon bij de trams en die zich uitbreidde naar andere gemeentelijke diensten, naar winkels en bedrijven, en een dag later ook naar onder meer de Zaanstreek, het Gooi en Utrecht. De Duitsers, die volledig overvallen waren door de staking, grepen meedogenloos in: zo werden stakingsleiders doodgeschoten, kreeg de gemeente Amsterdam een boete van 15 miljoen gulden en moest burgemeester De Vlugt het veld ruimen. De bij de razzia’s weggevoerde Joodse Amsterdammers vonden bijna allemaal de dood in concentratiekampen.

De herdenking
De Februaristaking wordt jaarlijks herdacht bij het beeld van De Dokwerker op het Jonas Daniël Meijerplein in Amsterdam. Dit jaar is de herdenking extra uitgebreid. De centrale boodschap: solidariteit en opkomen voor een ander.

NOS 75 jaar na de Februaristaking
Donderdag 25 februari, 16.00-17.50 uur, NPO 1
Presentatie: Rob Trip

In de middaguitzending wordt rechtstreeks verslag gedaan van de herdenking bij De Dokwerker, inclusief toespraken. Ook zijn beelden te zien van de minuut stilte die vanaf 11.00 uur in acht is genomen. Tijdens die minuut zullen ook de trams in de hoofdstad stilstaan. 

NOS 75 jaar na de Februaristaking
Donderdag 25 februari, 20.30-21.05 uur, NPO 2
Presentatie: Rob Trip

In de eveneens rechtstreekse avonduitzending wordt niet alleen uitgebreid teruggeblikt, er zijn ook reportages over de activiteiten rond de herdenking. Zo zijn er theatervoorstellingen en er is een fototentoonstelling. Presentator Rob Trip praat met burgemeester Van der Laan en met andere gasten. In een tram uit de jaren 40 wordt de dochter van een van de geëxecuteerde stakers geïnterviewd. En van een paar foto’s die tijdens de razzia’s en de Februaristaking zijn gemaakt, wordt het verhaal erachter verteld.