Nog steeds blijven journalisten in Gaza hun werk doen, ook voor de NOS

Internationaal besteden media vandaag (extra) aandacht aan het lot van verslaggevers en cameramensen in Gaza. De organisatie Reporters Without Borders (RSF) deed een oproep aan media wereldwijd om op 1 september stil te staan bij de positie van Palestijnse collega’s.

“In het tempo waarin journalisten in Gaza worden vermoord door het Israëlische leger, zal er binnenkort niemand over zijn om ons te infomeren”, schrijft RSF.

Want niet alleen werken journalisten in het gebied volstrekt onbeschermd, er zijn ook steeds meer aanwijzingen dat ze – net als hulpverleners – in sommige gevallen doelwit zijn van Israëlische aanvallen. Het exacte dodental onder Gazaanse journalisten wisselt per bron, maar het is in ieder geval de 200 voorbij.

Onder die vele doden is Mohammed Salama, een van de journalisten die vorige week door Israël werden gedood bij een dubbele aanslag op het Nasser-ziekenhuis in Khan Yunis. Vorig jaar filmde hij in diezelfde stad een aantal keer voor de NOS. En ook afgelopen maandag deed hij weer gewoon zijn werk: verslaggeving van de eerste explosie bij het ziekenhuis. Mohammed was 25, en zou binnenkort gaan trouwen.

Filmen in Gaza
Nog los van het menselijke leed, zijn de aanvallen op journalisten zeer problematisch voor de manier waarop de rest van de wereld op de hoogte kan blijven van de situatie in Gaza. Buitenlandse pers mag van Israël het gebied niet eens in. Toch zie je in journalistieke berichtgeving nog steeds beelden die zijn gemaakt door professionele cameramensen, ook bij de NOS. Hoe we er samen met deze Palestijnse collega’s in slagen om nog steeds verslag te doen van de oorlog, is een vraag die we steeds vaker krijgen.

We werken samen met een vaste groep contactpersonen (‘fixers’) en lokale cameramensen in Gaza. Met hen hebben correspondent Nasrah Habiballah en de gespecialiseerde redacteuren in Hilversum op bijna dagelijkse basis contact. We overleggen op welke plekken in Gaza we graag beelden zouden gaan draaien, en over welke vragen journalisten daar namens de NOS gaan proberen te stellen aan mensen in het gebied.

Soms levert dit werk volledige reportages op, andere keren bouwstenen voor onze berichtgeving. Dan verwerken wij het materiaal, bijvoorbeeld door er – geverifieerd – beeld van sociale media en persbureaus aan toe te voegen, of door het verhaal uit te breiden met informatie uit meer bronnen. Vaak geeft Nasrah bovendien nog duiding en extra context aan een reportage.

Blijven doorgaan
Zo doen we het al bijna twee jaar. En deze werkwijze heeft, met dank aan al deze mensen, al talloze reportages opgeleverd op onze online platformen, op radio en op televisie. Natuurlijk lukt het lang niet altijd om een journalistiek plan daadwerkelijk uit te voeren. De collega’s in Gaza worden belemmerd door bewegingen van Israëlische leger, door een gebrek aan middelen als brandstof of stroom, of door omstandigheden die voortdurend veranderen – in een gebied waar Hamas journalisten sowieso al jarenlang niet in vrijheid laat werken.

En inmiddels worden ze ook belemmerd door dreigende hongersnood, en door een intensivering van het aantal Israëlische aanvallen op hulpverleners én pers. Toch blijven velen hun werk doen, zo laten ze bij herhaling weten. Omdat er simpelweg niets anders op zit dan een boterham blijven verdienen en, misschien wel boven alles, dan de beelden die alleen zij kunnen maken en de informatie die alleen zij kunnen verzamelen de wereld in te sturen.

Het stelt ons als NOS ook steeds weer voor nieuwe dilemma’s. Kunnen we de Gazaanse collega’s onder deze omstandigheden wel blijven vragen om voor ons aan het werk te gaan? Maar wat als we daarmee zouden stoppen, wie helpen we dan? Wat kunnen we meer doen dan hen steunen, voor ze opkomen, en ze goed betalen? Als we het hen vragen zeggen ze tot nu toe onmiddellijk: blijf in ieder geval ons werk uitzenden.

Tot slot: het is wat bevreemdend om een stuk als dit te schrijven zonder de collega’s die dit belangrijke werk doen bij naam te noemen. Maar omdat de we de consequenties daarvan voor hun veiligheid moeilijk kunnen overzien, laten we hun namen vooralsnog weg uit de berichtgeving. Hopelijk komt er snel een moment waarop dit allemaal verandert.

Hoofdredactie NOS Nieuws: Giselle van Cann, Wilma Haan, Karina ter Horst, Bart Leferink, Lucas Waagmeester.

Foto: ANP

Zie ook: