Op 15 maart 2023 vinden de Provinciale Staten- en Waterschapsverkiezingen plaats. Traditiegetrouw organiseert de NOS voorafgaand aan de verkiezingen twee grote debatten. Hoe dat in zijn werk gaat, en welke keuzes we maken leggen we hier graag uit.
Al maanden van tevoren begint op de redactie van NOS Nieuws het nadenken over de verkiezingsdebatten op radio en televisie. We zien het als onze taak om bij verkiezingen ons publiek zo goed mogelijk te informeren over de partijen en hun standpunten. Daar hoort bij dat aan de debatten zo veel mogelijk politieke partijen kunnen meedoen.
Dat proces wordt echter steeds ingewikkelder, want er zijn inmiddels enorm veel partijen. Dus kwamen we opnieuw voor de vraag: wie nodigen we uit? Er moeten keuzes worden gemaakt. De NOS wil zoveel mogelijk partijen aan het woord laten, maar we moeten wel keuzes maken. Als leidraad hanteren we daarbij een vaste systematiek.
We maken gebruik van de Peilingwijzer, die het gemiddelde van verschillende peilingen voor de Tweede Kamer aangeeft. We plaatsen de partijen in een rangorde op basis van het aantal Tweede Kamerzetels én het potentieel dat de partij heeft – berekend via de peilingwijzer. Een partij moet in de Tweede Kamer of in de Peilingwijzer minstens twee zetels hebben om op de lijst te komen.
Het radiodebat
Op 3 maart is het radiodebat op NPO Radio 1. Daarvoor hebben we maar liefst zestien fractievoorzitters uit de Tweede Kamer uitgenodigd. Dat doen we omdat deze politici herkenbaar zijn voor luisteraars. En de landelijke thema’s die nu in Den Haag spelen beheersen ook de politieke discussies in de provincies. Een andere reden om hen uit te nodigen is dat de leden van de Provinciale Staten de Eerste Kamer kiezen. Daarmee zijn ze belangrijk voor de landelijke politiek.
Maar er komen ook provinciale politici aan het woord. De radio-uitzending begint en eindigt met een gesprek tussen drie leden van de Provinciale Staten.
De uitzending duurt van 17.00 uur tot 19.00 uur en is te horen op NPO Radio 1 en te zien op NPO Politiek en NOS.nl.
De presentatie is in handen van Wilma Borgman en Winfried Baijens. Er zijn zes debatrondes tussen steeds wisselde partijen. De tien grootste partijen doen aan twee debatten mee, de rest aan één ronde. De thema’s zullen voor velen geen verrassing zijn: stikstof, de portemonnee, wonen, migratie, energie en het vertrouwen in de politiek.
Het tv-debat
Het tv-debat vindt plaats op 14 maart, op de avond voor de verkiezingen. In deze uitzending krijgen twaalf politici uit de provincies een rol. Zij vertellen waar de kiezers in hun provincie tegenaan lopen en wat de oplossingen zijn. Dit is dan steeds de opmaat naar een debat tussen drie landelijke partijleiders.
Het debat is te zien van 20.30 uur tot 22.10 uur op NPO 1, NOS.nl en NPO Politiek.
In die uitzending gebeurt veel: zes filmpjes, zes gesprekken met provinciale lijsttrekkers geleid door Simone Weimans, en zes debatrondes met landelijke partijleiders onder leiding van Rob Trip.
De partijleiders van de zes grootste partijen – volgens de eerder genoemde rangorde – doen mee aan twee debatrondes. De rest aan één. De provinciale lijsttrekkers zijn gekozen uit partijen die niet of minder aan bod komen op het landelijke toneel.
De thema’s zijn: overheid voor iedereen, de portemonnee, energie, migratie, ruimte en vertrouwen in de politiek.
Foto: ANP