
Van de Japanse bezetting van toenmalig Nederlands-Indië is maar tien minuten bewegend beeld bekend. Het zijn scènes uit interneringskamp Tjideng, een maand na de bevrijding. De beelden zijn vaak vertoond. Zo ook tijdens de Nationale Herdenking 15 augustus 1945. Maar dan doet de NOS een oproep: wie herkent zichzelf of iemand anders in de beelden? Veel mensen reageren. Die reacties vormen de basis voor NOS Kamp Tjideng – Oorlog aan beide kanten van het prikkeldraad.
Wanneer Japan toenmalig Nederlands-Indië bezet, komen de Nederlandse vrouwen en kinderen in interneringskampen terecht. Mannen worden krijgsgevangen gemaakt en verrichten dwangarbeid. Iedereen leeft meer dan drie bezettingsjaren onder erbarmelijke omstandigheden. Velen overleefden de kampen niet.
Op de oproep reageren veel mensen. Sommigen denken zichzelf, hun moeder of tante te zien, anderen weten dat heel zeker. Zij vertellen in deze documentaire hoe het was, tijdens die bezettingsjaren, en ook wat we niet op de beelden zien: hoe het doorwerkt na de oorlog, ook bij de volgende generaties.
En wat gebeurt er ondertussen aan de andere kant van het prikkeldraad? Ook de Indonesische bevolking lijdt onder de Japanse bezetting. Miljoenen Indonesiërs sterven door hongersnood.
Voor het eerst zien we wat er nog over is van het toenmalige kamp in het huidige Jakarta. De montage van tien minuten zwart/wit-beeld brengt ook in Indonesië de verhalen naar boven over de gedeelde geschiedenis van Nederland en Indonesië.
NOS Kamp Tjideng – Oorlog aan beide kanten van het prikkeldraad
Vrijdag 15 augustus, 20.30-21.21 uur, NPO 2 (en wereldwijd via BVN vanaf 22.45 uur)
Foto bovenaan: vrouwen en kinderen in Kamp Tjideng NIOD)

Boudewijn van Oort tijdens de opnamen, met een foto van hemzelf in het kamp (NOS/Pieter Eckhardt)
Op 5 mei vieren we de bevrijding van Nederland, maar op 15 augustus 1945 kwam er pas een einde aan de Tweede Wereldoorlog in het hele Koninkrijk der Nederlanden. Toen capituleerde Japan in toenmalig Nederlands-Indië en was iedereen ook daar vrij. Dit herdenken we elk jaar tijdens de Nationale Herdenking bij het Indisch monument in Den Haag. Ook dit jaar, in aanwezigheid van Koning Willem-Alexander. De NOS zendt de herdenking live uit.
Wát Nederland daar herdenkt en waarom oud en (steeds meer) jong ieder jaar naar Den Haag komen, laten we zien in de verdiepende documentaire.