Evenementen
28-03-2024
Iedereen kent het bombardement op Rotterdam van 14 mei 1940. Ruim 700 doden, het historische centrum vernietigd en zo’n 80.000 daklozen. De Duitsers dwongen de Nederlandse regering ermee tot overgave. De bezetting was een feit. Maar nauwelijks bekend zijn de bombardementen door de Britten en de Amerikanen. Onze eigen bondgenoten wierpen maar liefst 30.000 ton bommen af boven ons land. Op Eindhoven, Amsterdam, Den Haag, Arnhem, Nijmegen, Breskens, Westkapelle, Zutphen, Den Helder, Enschede, Middelburg, Montfort en Venlo… Met duizenden doden als gevolg. Rob Trip gaat in de NOS-podcast Bevriende Bommen op zoek naar de onbekende verhalen achter die bombardementen door de bondgenoten.
Scholen, kerken, hele woonwijken werden verwoest. Veel ging mis. Doelen werden niet geraakt. Ooggetuigen vertellen in de NPO Radio 1-podcast hun verhaal. Slachtoffers van de bombardementen, maar ook Nederlandse piloten die vlogen in dienst van de geallieerden. Hoe maakten de nazi’s gebruik van deze bombardementen? En wat deed de Nederlandse regering in Londen? Waarom is herdenken lang zo lastig?
Aflevering 1: Sinterklaas (zondag 14 april, 09.00 uur)
Op 6 december 1942 spelen de kinderen in Eindhoven met hun Sinterklaascadeautje. Wat zij niet weten, is dat 90 bommenwerpers uit Engeland onderweg zijn naar Eindhoven. Naar de Philipsfabrieken die midden in de stad liggen. Dan breekt de hel los, herinnert zich Peter Buddemeijer, die toen zes jaar oud was. De bommen vallen op de stad; 130 mensen worden gedood. De Nederlandse regering in ballingschap in Londen is geschrokken. Dit was toch niet de bedoeling.
Aflevering 2: Het meisje in de kerk (zondag 14 april, 09.00 uur)
Midden in Amsterdam-Noord liggen in 1943 de Fokker-fabrieken. Hier worden vliegtuigonderdelen voor het Duitse leger gemaakt. Om de Nazi’s te verzwakken, plannen de geallieerden een bombardement. Van alles gaat mis. Bep Kasteel zit met honderden andere kinderen in de kerk. Dwars door het dak gaat een bom. Het geschreeuw herinnert zij zich niet meer. Ze voelde helemaal niets, ze dacht dat ze dood was. De Duitse propaganda spint garen bij de mislukte bombardementen. Zo ook in Haarlem. Na een bombardement daar doet een Nederlandse verslaggever verslag van de “heroïsche” hulp die de Wehrmacht en Hitlerjugend bieden aan de slachtoffers.
Aflevering 3: Een zwerm vliegtuigen (zondag 21 april, 09.00 uur)
Op Radio Oranje vertelt een Nederlandse piloot in dienst van de RAF trots over het bombardement op Den Haag waaraan hij meedeed. Vlakbij de kust zag hij landgenoten geestdriftig juichen. Het vervult hem van trots. Het bombardement op Kleykamp, het gebouw waar persoonsbewijzen liggen, is volgens de Nederlandse regering zeer succesvol.
Hoe anders gaat het in Nijmegen. Bijna 800 mensen komen die middag van 22 februari 1944 om het leven. Een vergissing of een bewuste aanval?
Aflevering 4: Dansen in de lucht (zondag 29 april, 09.00 uur)
Vlakbij Venlo liggen er twee bruggen over de Maas. Een spoor- en een verkeersbrug. De geallieerden proberen vanaf grote hoogte de bruggen te raken. Keer op keer gaat het mis. Paul Seuren is nog maar een baby als hij na een bombardement met zijn moeder boven op het puin in de binnenstad van Venlo wordt gevonden. Zijn zes broertjes en zusjes liggen dood in de kelder. Toch neemt Paul Seuren het, tachtig jaar later, de geallieerden niet kwalijk. Ze hadden geen kans om de bruggen te raken, zegt hij tegen Rob Trip. Een Nederlandse piloot vertelt hoe moeilijk de missies naar Venlo waren. Van bovenaf gezien waren de bruggen een streepje van 2 centimeter.
Aflevering 5: Het waren onze bevrijders (zondag 29 april, 09.00 uur)
Door de straten van Breskens en andere plaatsen klinken bij de herdenkingen van de bombardementen de namen van de slachtoffers door de straten. Nog altijd komen er – 80 jaar na het einde van de oorlog – nieuwe monumenten bij. Hoe komt het dat het zolang heeft geduurd om bij de slachtoffers stil te staan? Komt het doordat de geallieerden de veroorzakers waren? Rob Trip duikt in de spagaat: daders en bevrijders.
NOS-podcast ‘Bevriende bommen’ (NPO Radio 1)
Luister vanaf 14 april hier, via de NPO Luister app of via de andere bekende podcast-apps.
Foto boven: het Haagse Bezuidenhout na het geallieerde bombardement van maart 1945
(Haags Gemeentearchief)