Het geheim achter de explainers van NOS op 3

De video Flatten the Curve van NOS op 3 eindigde dit jaar in de top tien van best bekeken video’s op YouTube. De explainer over de coronamaatregelen uit het begin van de crisis had 1,9 miljoen unieke views. De explainer staat symbool voor veel meer video’s die door NOS op 3 zijn gemaakt om actuele onderwerpen uit te leggen. Ze blijken een groot succes. Emil van Oers, een van makers van de explainers, verklaart dit succes.

“Het idee voor de explainers is ontstaan uit een simpele nieuwsbehoefte”, legt Emil uit. “We krijgen zo veel bakken aan informatie over ons uitgestort, dat we door de bomen het bos niet meer zien. Zeker ons jonge publiek. Infobesitas is niet voor niets een woord. Basiskennis die wij als journalisten hebben, heeft ons publiek vaak niet.”

De explainer kon volgens Emil groeien doordat de mensen bij NOS op 3 vrij mochten experimenteren met online audiovisuele vertelmiddelen. “We hebben van alles gedaan, maar vooral die tweede trap met uitleg en context bleek daar heel geschikt voor. Je ontdekt gaandeweg telkens weer nieuwe manieren van storytelling. Inhoudeljk, met een beetje humor of met montagetrucs. En de graphics natuurlijk die je op allerlei manieren in kunt zetten. Het is altijd mooi teamwerk met onze grafische creatievelingen.” 

Ongebruikelijk lief

Een explainer wordt door NOS op 3 gebruikt om een ingewikkeld onderwerp uit te leggen met één simpele kernvraag: wat is bijvoorbeeld vennootschapsbelasting of wat is het IMF-akkoord? Soms is de explainer ook bedoeld als overkoepelend verhaal, waarin je als een helikopter boven een onderwerp gaat hangen.  “Neem de moord op de Iraanse generaal Suleimani. Wat moet je met zo’n incident zonder dat je de voorgeschiedenis kent? Dus duik je in de historische spanningen tussen de VS en Iran. Of de protesten in Hongkong.”

De reacties die NOS op 3 op YouTube op de explainers krijgt zijn ongebruikelijk lief, gezien de gemiddelde toon in de online commentsecties, vindt Emil. Ook in het dagelijks leven krijgt de redactie mooie complimenten. “Docenten gebruiken onze video’s vaak. Dat vind ik echt geweldig. Ook van onze NOS-collega’s krijgen we veel waardering. Dat is mooi. Er zijn ook kritische commentaren en soms hebben ze een goed punt, en soms heb je te maken met pure azijnzeikers en beroepshaters, maar dat is internet.”

Compleet door het dak

Het succes van de explainer Flatten the Curve overtrof alle verwachtingen van Emil. “Die video ging compleet door het dak. Ik had wel verwacht dat ie het binnen onze ‘community’ goed zou doen, want iedereen wilde weten hoe het zat met dat gekke, onheilspellende nieuwe virus. Maar dat die video zo ver buiten zijn oevers zou treden en op Facebook viral ging, had ik ook niet verwacht. Maar te gek natuurlijk zo’n groot publiek, daar doen we het voor toch?”

In het nieuwe jaar komen er nog veel meer explainers. En de redactie blijft er ook aan schaven. “Steeds vaker valt bij ons het woord explainer-plus. Daar bedoelen we mee dat de explainer nog veel meer verrijkt kan worden met zelf gedraaide reportages en interviews. Een mooie hybride vorm, waarin je naast harde uitleg ook veel meer menselijke verhalen kunt invoegen, of dat deskundigen zélf iets uitleggen of zo. Daar hebben we al mee geëxperimenteerd en daar pakken we op door. We blijven NOS op 3. Zodra wij stoppen met innoveren, mag je ons opdoeken.”