Evenementen
22-04-2022
In een nieuwe NPO Radio 1-podcast van de NOS gaat Rob Trip op zoek naar het bijzondere verhaal van een groep van 51 Joodse kinderen die als door een wonder bijna allemaal drie nazi-kampen wisten te overleven. De podcast is te beluisteren vanaf 30 april.
Tijdens de onderduik zijn ze verraden, opgepakt en in de zomer van 1944 naar Kamp Westerbork overgebracht. Wie ze zijn en wie hun familie is: niemand die het weet. Met in hun persoonsbewijs de tekst “Unbekanntes Kind” worden ze in de weeshuisbarak geplaatst. In september 1944 wordt de groep op het allerlaatste transport uit Kamp Westerbork gezet, naar concentratiekamp Bergen-Belsen. Niet in volgepropte wagons, maar in wagons gevuld met stro, bankjes en tafeltjes. Weer later sturen de nazi’s de hele groep naar concentratiekamp Theresienstadt, in Tsjechië. Als de oorlog voorbij is, blijkt dat op één na alle jonge kinderen de ontberingen hebben overleefd. En dat terwijl ze zonder hun ouders zijn en de Duitsers jarenlang op grote schaal ook kinderen de gaskamers instuurden.
Rob Trip reconstrueert samen met een aantal van die kinderen, inmiddels tachtigers, wat er is gebeurd tijdens en na de oorlog. Hoe kan het dat deze groep het wel overleeft? Wat hebben ze meegemaakt? Hoe is het hen vergaan na de Tweede Wereldoorlog?
Aflevering 1: Een peuter achter tralies
Lous Hoepelman, een van de 51 Onbekende Kinderen, vertelt hoe ze in 1944 als driejarig meisje werd opgesloten in de gevangenis. Vanuit daar moest ze naar de weeshuisbarak van Kamp Westerbork. Rob Trip bezoekt het voormalig kamp waar hij wordt rondgeleid door conservator Guido Abuys. Vanuit Westerbork stuurden de Duitsers jarenlang kinderen op grote schaal naar de gaskamers. Waarom hoefde de groep Onbekende Kinderen niet mee met die transporten?
Aflevering 2: De trein naar Bergen-Belsen
De Onbekende Kinderen moeten op transport naar concentratiekamp Bergen-Belsen. Ze zitten drie lange dagen en nachten in een trein. Hoe vergaat het de kleuters, peuters en baby’s onderweg? Rob spreekt met Marita Simons Deen, een van de Onbekende Kinderen. Zij vraagt zich na de oorlog jarenlang af hoe het kan dat zij als peutertje de concentratiekampen heeft overleefd.
Aflevering 3: Leeuwen en tijgers
De groep Onbekende Kinderen komt terecht in Theresienstadt in Tsjechië. Het derde concentratiekamp waar ze worden opgesloten. Louk de Liever vertelt hoe hij in het verwoeste Duitsland leeuwen en tijgers ziet. Bij terugkomst in Nederland is er niemand die hem gelooft. Rob Trip spreekt met Douwe Draaisma, hoogleraar in de geschiedenis van de psychologie, over het geheugen. Waarom raakt het ons zo als anderen onze herinneringen niet geloven?
Aflevering 4: De terugkomst
De Onbekende Kinderen gaan bij terugkomst in Nederland eerst naar Eindhoven. Daar wordt uitgezocht wie de kinderen zijn en waar hun familie is. Daarover spreekt Rob Trip met Gershon Willinger, een van de jongste van de groep Onbekende Kinderen. Hij is nog geen drie jaar oud als hij in Eindhoven aankomt. Een joodse peuter die Westerbork, Bergen Belsen en Theresienstadt ternauwernood heeft overleefd. Niemand weet wie hij is. Wie zijn zijn ouders en leven ze nog?
Aflevering 5: Weer samen
Na de oorlog gaan de Onbekende Kinderen elk hun eigen weg. Pas vele jaren later komen ze weer samen als groep. Waarover praten zij? En wat doet Lous Hoepelman (zie aflevering 1) in een loods op de visafslag in Urk? Rob Trip belt nog een keer met Douwe Draaisma, hoogleraar in de geschiedenis van de psychologie. Want waarom begin je meer over vroeger te praten als je ouder wordt?
De podcast “De Onbekende Kinderen van Kamp Westerbork’ is hier en in de NPO Luister-app te beluisteren, en op de overige bekende podcast-apps.